Zoals ik de rijke jongeling tenslotte zag, is hij
het toonbeeld van zelfzucht en menselijke
engheid van geest, de volledige tegenstelling
van Christus' offerende en reddende liefde.
Het is onze taak, in de kracht van die liefde,
in ons leven en in deze wereld,
de figuur van de rijke jongeling
naar het rijk van de fictie te verdrijven.

Prinses Wilhelmina, in:
Eenzaam maar niet alleen, 1955

Dat Kerstmis als feest van 'de geboorte van Christus' meer is (of kan zijn) dan een Luciferisch (kerkelijk) feest of een Ahrimanisch vreet- of depressievenavontuur van en voor nihilisten laat de Oostenrijkse esotericus RUDOLF STEINER ons zien in zijn aan het Christusbewustzijn gewijde spirituele teksten.

Hoewel veel van zijn geschriften een hoog vaagheidsgehalte hebben (Steiner fantaseert er in veel gevallen gewoon een eind op los) is het beeld dat hij van Christus schetst vrij helder, vooral ook omdat hij Christus plaatst tussen twee mythologische figuren die scherp en duidelijk omschreven worden:
enerzijds LUCIFER, die niet de vijand van de kerk of het geloof is, maar juist de extreme, te ver doorgevoerde exponent ervan (jezelf verliezen in wereldvreemde dromen, het opiaat waar Karl Marx over spreekt), en:
anderzijds AHRIMAN, (binnen het Zoroastrisme de tegenpool van de rechtvaardige God AHURA MAZDA) die het andere uiterste symboliseert: de extreme gebondenheid aan het aardse: geld, rijkdom, genot, kortom: 'de rijke jongeling', waar PRINSES WILHELMINA in haar autobiografie 'Eenzaam maar niet alleen' over spreekt.

Je zou de opvattingen van Wilhelmina (en haar dochter Juliana) STEINER-iaans kunnen noemen.
BERNHARD, de man die verantwoordelijk gesteld kan worden voor de zogenoemde 'Greet Hofmans-affaire, is in het Steineriaanse verhaal de vertegenwoordiger van AHRIMAN, de vijand van de Geest.
Greet Hofmans was bij tijden een LUCIFER-iaan, waar ze ook datgene wat gewoon-menselijk in Bernhard was te hard en te scherp veroordeelde.

RUDOLF STEINER
over de vergoddelijkte Menselijkheid
(bron: antroposofie.net)

" De mens moet zijn eigen vrije ruimte vergroten. Door Christus-kracht te ontwikkelen. Dat is uiteindelijk zijn ware doel.
En dat is nu precies wat de tegenmachten AHRIMAN en LUCIFER willen verhinderen. Zij willen niet dat de mens een vrije individualiteit wordt die uit vrije wil voor Christus kiest. Zij willen zelf de mensheid inpalmen en leiden, elk op zijn manier.
In de loop van de mensheidsontwikkeling zien we dat Lucifer en Ahriman proberen om de mens van zijn eigenlijke ontwikkelingsgang af te brengen. "

Rudolf Steiner stelt dat in het jaar 333 n.C. een sterke ahrimanische impuls uitging van de Akademie te Gondisjapoer.
Onder invloed van deze impuls schafte de Roomse kerk de geest af.
De mens bestond volgens haar alleen uit lichaam en ziel. De ziel was niet langer de verbinding tussen lichaam en geest. Doordat dit beeld verdween, werd de verbinding tussen lichaam en ziel te eng en aangezien het lichaam sterfelijk is kwam ook de dood in de ziel.
De ganse materialistische wereld-beschouwing voor dewelke zelfs de ziel maar een manifestatie is van het lichamelijke, is vandaaruit af te leiden.

Ahriman is op weg om zijn doel te bereiken: De mens moet vergeten dat er een geestelijke wereld is, Ahriman lacht als de mens zich beschouwt als een (weliswaar hogerontwikkeld) zoogdier, als hij zich volledig overgeeft aan aardse interessen.
En Lucifer wil dat de mens zijn werkelijke aardse opdracht vergeet, die is tevreden als de mens het aardse minacht, alleen maar oog heeft voor het geestelijke, maar dan wel het egoïstische geestelijke dat alleen bekommerd is om het eigen zieleheil.
Lucifer wil alle mensen opnemen in zijn geestelijke sfeer, losmaken van de aarde; een doorgroeien naar hogere sferen maakt hij onmogelijk, de mens blijft aan hem gekluisterd.

Ahriman wil alle mensen vasthouden in de aardesfeer, totaal on-geestelijk.
Enerzijds overgeïndividualiseerd, het eigen brein afgesloten van een gemeenschappelijke geestelijke wereld; anderzijds opgenomen in één grote aarde-groepsgeest.

Steiner's mensheidrepresentant

Steiner vervaardigde, ter verduidelijking van zijn filosofische opvattingen een houtsculptuur dat de naam 'Der Menschheitsrepräsentant' kreeg, een begrip dat past in het Christusdenken van Wilhemina en de Greet Hofmansgroep.
Christus stond bij hen voor wereldburgerschap, opheffen van grenzen en einde van elke vorm van plutocratisch koude-oorlogs-denken.

"Zo hebben we drie figuren: de mens staat daar in zijn wezenheid; onder hem, U hebt het al door, Ahriman, die in de afgronden der aarde gekluisterd wordt door de werking die uitgaat van de gestrekte hand van de hoofdfiguur op het goud dat zich in de aarde bevindt; Ahriman kluister er zichzelf aan vast. De andere hand gaat in de hoogte en breekt de vleugels van Lucifer die daardoor in de diepte stort...."

"In het midden de mensheidsrepresentant, de Christus, zijn rechterarm omlaag gericht, zijn linkerarm omhooggeheven, en wel zodanig, dat zijn gestalte als uitdrukking van de belichaamde liefde midden tussen Ahriman en Lucifer is geplaatst.
De Christus staat niet vijandig tegenover deze beide figuren; hij staat daar als de in zichzelf belichaamde liefde..." (Rudolf Steiner )

"Christus selbst hat unendliches Mitleid für Ahriman. Ahriman aber kann das nicht ertragen, er windet sich in Schmerzen durch das, was durch die Hand des Christus ausstrahlt. Und was da ausstrahlt das bewirkt, daß die Goldadern, die unten in der Felsenhöhle sind, sich wie Schnüre um den Ahrimanleib winden und ihn fesseln." Rudolf Steiner (Lit.: GA 159, S 248ff)

Medelijden & Vergeving

Kenmerkende eigenschap van 'het menselijke denken' is het vermogen MEDELIJDEN & VERGEVING te schenken.
Ook het kwaad heeft een Goddelijke oorsprong, die door vergevingsgezinde mensen blootgelegd dient te worden.
De geboorte van Christus vieren kan daarom - uitgaande van deze visie - gezien worden als een oproep een de krachten van medelijden en vergeving in onszelf en anderen te versterken, om te voorkomen dat mensen geestloze slaven worden van ideologische systemen die louter en alleen gericht zijn op zelfhandhaving.

De Vrije School

Steiner is in Nederland vooral bekend geworden via de vorm van onderwijs die toegepast wordt in de zogenoemde 'Vrije School'.

Wikipedia info: Het vrijeschoolonderwijs in Nederland, ook wel Waldorfonderwijs genoemd, is een onderwijsvorm gebaseerd op de educatieve filosofie van Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie.
Zijn pedagogie streeft ernaar de intellectuele, artistieke en praktische vaardigheden van leerlingen op een geïntegreerde en holistische manier te ontwikkelen. Het ontwikkelen van de verbeeldingskracht en creativiteit van de leerlingen staat centraal.