De Ketterse Kathedraal


Land Zonder Wegen

VKblog van zaterdag 28 augustus 2010 door Wim Duzijn


Op bezit gerichte religie is de geestelijke dood

Het hele denken van Krishnamurti kan in één zin samengevat worden: ‘Truth is a pathless land’, de waarheid is een land zonder vooraf bestaande wegen. Gedurende zestig jaar heeft Krishnamurti deze stelling verkondigd en uitgelegd. Het ideaal van menselijk leven bestaat in ‘choiceless awareness’ (Liber inquietatis blog, 29 juli 2007 )


In de jaren jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw was Ommen het wereldcentrum van de theosofie.
Op het landgoed Eerde van Philipp baron van Pallandt had Krishnamurti de Orde van de Ster in het Oosten gevestigd.
Dat juist deze Sterkampen in Ommen werden gehouden had alles te maken met het feit, dat baron Philip van Pallandt uit Eerde zijn landgoed inclusief het kasteel hiervoor beschikbaar stelde. Hij had tevoren reeds Krishnamurti in Londen leren kennen en was tevens lid geworden van de eerder genoemde orde.
Krishnamurti wilde echter geen privé-bezit. Daarom werd het landgoed plus kasteel ondergebracht in de Eerde Stichting waar Krishnamurti het hoofd van werd.

Jaarlijks werden op het landgoed de Sterkampen gehouden.
In 1929 hief Krishnamurtu de orde op, omdat hij tegen persoonsverheerlijking was. De Sterkampen gingen tot 1938 door, en Krishnamurti was er jaarlijks gastspreker.
Reeds in 1925 begon Krishnamurti zijn volgelingen duidelijk te maken dat hij die een ander volgt ophoudt de waarheid te volgen, waarmee hij stelselmatig afstand nam van zijn wereldleraarschap.
Op 3 augustus 1929 ontbond hij te Ommen de Orde van de Ster in het Oosten, die op dat moment over de hele wereld zo‘n 40.000 leden telde. Krishnamurti brak formeel met de Theosofische Vereniging in 1930, maar bleef tot zijn dood contacten houden met de vooraanstaande leden van die verenigng.
Vanaf toen ging hij over de hele wereld lezingen houden teneinde de mensen ‘onvoorwaardelijk vrij te maken’ van organisaties en rituelen die het zoeken naar de waarheid belemmeren.

Uit: Krishnamurti in Ommen, van RAYMOND VAN ES


"...people are seeking comfort,
but not understanding...

In Ommen was Greet Hofmans een trouwe volgeling van Krishnamurti. GREET HOFMANS was jarenlang de vriendin en geestelijke raadsvrouw van JULIANA. In 1957 werd Juliana gedwongen het contact met Greet Hofmans te verbreken. Haar pacifistische opvattingen (vrede sluiten met 'de duivel') werden gezien als een gevaar voor de Westerse, door het 'absoluut goede' Amerika gedomineerde, samenleving (Zie ook: Ahrimanblog, deel 11)


Toelichting

Wie de wereld heeft gevonden
en rijk is geworden,
laat hij de wereld loochenen.
Evangelie van Thomas

Wat opvalt in de Krishnamurti-citaten in het 'Liber inquietatis blog' is de oproep jezelf niet te identificeren met iets wat je zelf niet bent. Je zou er het christelijke begrip 'kindwording' aan kunnen verbinden, een begrip dat haaks staat op het joods-theocratische denken, dat juist gebaseerd is op het woordje BEZIT.
Jodendom (en dan met name het orthodoxe jodendom, dat onder andere wordt uitgedragen door de Messianistische Chabadorganisaties die wereldwijd actief zijn) is niet 'jezelf bevrijden van onjuiste hechtingen en bindingen' ('voorbijganger' worden volgens het Thomansevangelie), maar het tegenovergestelde: wereldheerser of weleldbezitter zijn.
Orthodox jodendom is 'de wereld bezitten', en dat niet alleen: zelfs God moet tot 'bezit' worden verlaagd, en pas wanneer alles (dus ook 'de moraal') tot bezit is gereduceerd kan er een 'Messiaanse' heilswereld ontstaan, waarin iedereen het feit erkent dat we zielloze dingen zijn die als enige functie hebben dat ze tot bezit kunnen worden gemaakt.

Dat Krishnamurti ook het jezelf hechten aan een ander mens relativeert is een zaak die een buitenstaander moeilijk kan begrijpen. Waarschijnlijk vloeit die afwijzing voort uit het verlies van zijn broer, NITYA, waaraan hij uitermate gehecht was (zie het Zarathoestra blog).
De dood van zijn broer stortte hem in een gruwelijke leegte, die hij niet op kon vullen. Naar eigen zeggen kwam er een eind aan zijn verdriet toen hij besefte dat die hechting verkeerd was en dat het belangrijk is jezelf op een vrije, kinderlijke wijze op te stellen tegenover anderen.
De ander is er niet om een slaaf van jou te maken. De ander is er om je zelfstandig te maken.
Je geeft en ontvangt liefde zonder dat die liefde je reduceert tot het bezit van de ander.
Het is een theoretische stellingname, die een beetje kil en afstandelijk overkomt op mensen die niet de verlichtende ervaring hebben meegemaakt waar Krishnamurti naar verwijst...; maar een kern van waarheid zit er zeker in...

De vraag die je echter wel kunt stellen is: waar is de simpele levensvreugde waar het kathedrale denken naar verwijst...? Een kind dat niet met poppen en elektrische treintjes mag spelen mist toch iets...?

Reacties

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 12:13
Heerlijk, Krishnamurti was mijn favoriet, al heel jong verslond ik al zijn boeken. Natuurlijk, hij had helemaal gelijk, geen goeroe, ondertussen ging ik naar Ommen om de geur van de aarde op te snuiven waar hij had gestaan. Mijn held had zelf ook zo hier en daar een tegenstrijdigheidje, hij wilde het kasteel in Eerde dan wel niet maar ging wel naar Londen om schoenen te laten maken; dat mocht van mij dan weer niet. Hij had gewoon gelijk maar ik kon het niet en volgens mij kon hij het zelf ook niet. Kortom, je hebt me een plezier gedaan met de ouwe Kris.

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 28-08-2010 12:30
Krishnamurti hoort bij de spirituele anarchisten, mensen die in de jaren 50 een op het individu gerichte tegenbeweging in gang wilden zetten... Niet de eenling die de gevangene is van 'het wij', maar het IK dat zich open stelt voor een andere IK (Krishnamurti spreekt over het het harmonisch samengaan van REDE en LIEFDE).
De jaren zestig generatie maakte aan die tegenbeweging een einde. De jaren zestig generatie heeft ons het collectivisme, de terreur van 'het moralistische wij' geschonken. De begrenzing van het IK wordt niet versterkt, maar afgebroken, en daarvoor in de plaats wordt ruimte geschapen voor stromen IK-loze energie, die van mensen karrikaturen maakt, ikloze ego's die met niemand werkelijk contact kunnen maken, omdat ze de gevangenen zijn van een groep die alles wat het eigen voortbestaan bedreigt met strenge straffen bedreigt.

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 28-08-2010 12:34
Ik vraag me wel eens af of BEATRIX, die in de jaren vijftig partij koos voor BERNHARD in zijn strijd tegen 'het Greet Hofmans gevaar', ooit heeft begrepen dat zij zich daarmee tot vijand verklaarde van het sprituele anarchisme...

Avatar van svara svara 28-08-2010 12:47
volgelingen......brrrr ja - georganiseerde religie is de geestelijke dood - het zit 'm voor mij in het 'georganiseerde'.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 13:38
Door Kris in het vak van de spirituele anarchisten te plaatsen, wat ik overigens wel een verwarrende term vind, beperk je mi zijn gedachtengoed. De geest van een ieder zou eerst zelf uit moeten maken wat een spiritueel anarchist eigenlijk is, voor hem in dat hokje te plaatsen. Voor mij was het in ieder geval geen spiritueel anarchist, maar meer een vijand die mij ongevraagd op mijn zwakke plekken wees.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 13:40
Greet Hofmans was natuurlijk ook een gevaartje, voor een ieder eigenlijk, door haar opdringerigheid. Wat nog niet wil zeggen dat het gevaartje dooft als je het de straat opzet.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 13:42
Ik heb niet veel met koningshuizen of met Bea in het bijzonder maar dat ze eventueel anarchistische daden verrichtte tegen het spirituele anarchisme, whatever that may be, pleit voor haar.

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 28-08-2010 16:00
Ik zie niet in GHIJSA in welk opzicht een anarchist een ander zou beperken door hem 'anarchist' te noemen. Het zijn de vijanden van het anarchisme die een anarchist beperken via een vijandige (beperkende) interpretatie van het begrip.
Mensen die niet in staat zijn 'de groep' los te laten zullen in anarchisme altijd chaos, verderf en moreel verval ontwaren. In hun wereld is alles wat afwijkt van de norm 'immoreel'...
Een mooi voorbeeld is het conflict tussen Friedrich Weinreb en zijn echtgenote. Beiden maakten deel uit van de Greet Hofmans-groep. Friedrich voelde zich er thuis, omdat hij als anarchist alles met alles wilde combineren, met de bedoeling een hogere eenheid te bereiken, hij benaderde de werkelijkheid om zich heen met een open geest. Zijn vrouw echter was orthodox, d.w.z. anti-anarchistisch gericht en zij voelde zich er niet echt thuis. Typerend was haar opmerking: "Jammer dat het geen Joodse club is...".

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 28-08-2010 16:05
De opmerking over Beatrix is onredelijk, een soort eigenwijzigheid waar ga ik verder niet op in ga. Een poging ook anarchisme op een negatieve wijze te omschrijven. Zo van: 'Een anarchist is een onredelijk persoontje dat willekeurige mensen, die als gevaarlijk worden beschouwd, een bom onder de stoel schuift..." Hoe kun je nou een vrouw verdedigen die krachtens haar functie in feite de vijand is van een man die een clicheloos bestaan verdedigt...?

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 17:25
Dus omdat jij jezelf een anarchist vindt geeft jou dat een vrijbrief om een ander een anarchist te noemen en zelfs nog verder in het nauw te drijven door hem te specifiëren als een spiritueel anarchist.
Kris is gewoon geen spiritueel anarchist, of het moet een stille geweest zijn, ik ben het nooit in zijn geschriften tegengekomen.
Je hebt mij trouwens niets horen zeggen over eventuele vijandigheid tov anarchisten, ik sta op goede voet met het anarchisme, niet om een of andere sociale rede maar omdat ik dat zelf uitvoerig heb onderzocht. Als iemand mij in het anarchistenvak had geduwd voor ik zelf besloten had dat ik mij daartoe wilde beperken, zou een ander mij niet spiritueel maar toch wel sociaal-cultureel beperken.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 17:33
Weinreb in de Hofmans-groep, dat had ik niet voor mogelijk gehouden. Even heb ik nog getwijfeld of ik het woord Hofmansgroep wel uit zou spreken want als er enige verwarring heerst met de Hofstadgroep hebben ze dat zo gescand en voor je het weet komen ze je computer leeghalen. Niet dat ik daar bang voor ben maar het is wel verdomd lastig.
Afijn, wonderbaarlijk dus, je aan te sluiten bij deze bedillerige tante, als je zelf van die mooie boeken schrijft. Ik heb het nog wel even gechecked. Greet was volgens mij niet anti-anarchistisch maar spiritueel anti-orthodox anarchistisch. Zeker weten doe ik het niet.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 17:36
De onredelijkheid over de opmerking over Bea ontgaat mij volkomen, je argument slaat op niets en heb ik daarmee afgewezen. Tov Bea zou je mij eerder een sociaal-cultureel anarchist kunnen noemen.

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 28-08-2010 18:51
Tja, erg redelijk en ordelijk zijn je reacties niet GHIJSA. De ene keer weet je niet wat anarchisme is, verwijt je mij dat ik een ander anarchist noem, de andere keer weet je het precies en verwijt je mij dat ik het begrip op een onjuiste manier hanteer.
Het feit dat je 'de Majesteit' een 'sociaal-cultureel anarchist' noemt versterkt mijn vertrouwen in je kunde niet. De lieve meid zal best wel een paar vrijzinnige trekjes hebben (ze schijnt ook artistieke trekjes te hebben), maar je kunt toch moeilijk iemand die zich 'MAJESTEIT' laat noemen het etiket 'anarchist' op het hoofd plakken. Juliana had een hekel aan het woord 'majesteit'. Zij wilde graag 'mevrouw' genoemd worden en werd woedend wanneer linkse mensen haar 'een aangepaste trut' noemden...

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 28-08-2010 18:56
Juliana (die de leidende figuur was binnen de Greet Hofmansgroep - zij was echt niet de juffrouw van de weecees...) stond op goede voet met zowel de anarchist WEINREB als de spirituele anarchist MARTIN BUBER.
Het dagblad TROUW merkte ooit het volgende op: "Buber verzet zich zowel tegen het collectivisme, en daarmee tegen de staatsbureaucratie die dwang uitoefent over het individu, als tegen het individualisme. Daartussen, stelt hij, zit de dialoog, die beide overstijgt." "Hij smeedt het religieus anarchisme en het dialogische denken aaneen." (TROUW, theologische pagina)"

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 20:35
Wat anarchisme is, daar hoeven we geen doekjes om te winden, de term betekent 'geen heerser'. Je laat je dus door niemand de les lezen maar je zoekt in jezelf naar je essentie, naar je geest of naar andere zweverige vormen, die je vervolgens tot jouw gedachtengoed maakt.
Ga de straat op en houd een enquete of mensen zich soms onder invloed van gedachtengoeden van andere mensen stellen of dat ze hun eigen geest onderzoeken. De groep anarchisten zal zo uitdijen dat de term waardeloos geworden is.
Maar nu zijn er schijnbaar mensen die bepalen wie er in die groep horen en wie niet. En dat terwijl de mensen die schijnbaar in de groep mogen er niet inwillen omdat ze anarchist zijn. Duidelijker kan ik echt niet.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 20:37
Het zich majesteit laten noemen staat geheel buiten de anarchistische zaak. Ik laat mezelf ook graag majesteit noemen.

Avatar van ghijsa ghijsa 28-08-2010 20:43
Martin Buber, ook al anarchist, hopelijk zat hij niet ook nog bij de Hofmansgroep. De aanhaling uit Trouw is een beetje een ongemakkelijke omdat anarchisme niet ging over verzet of vijandelijkheid, wat natuurlijk niet wil zeggen dat Buber zich nergens tegen verzette maar dan toch niet in hoedanigheid alsa anarchist.

Avatar van Wim Duzijn Wim Duzijn 29-08-2010 09:35
Als anarchisme dan zo gemakkelijk is, waarom noemt iedereen zich dan jood, moslim, christen, socialist, links, rechts, kletsmajoor enz...? De angst om buitenbeentje te zijn is zo groot, dat elke puber zijn volwassen leven begint met zich aan te passen aan de heersende mode. En in feite houdt die aanpassingsdrang nooit op... Waarom denk je dat Erich Fromm een boek heeft geschreven met de titel 'Angst voor de vrijheid'?
Anarchisme op een ruime wijze interpreteren, zoals jij dat doet, en dan zeggen dat iedereen anarchist is lijkt leuk, maar is in feite een volstrekt onlogische vorm van redeneren die alleen maar in dienst staat van het gelijk willen hebben.
Alle uitspraken van spirituele anarchisten die hier op dit blog worden geciteerd worden aan de kant geschoven en via een eigen, uitermate onredelijke, definitie onzinnig gemaakt. Via dat soort debatingtrucjes kun je alles onzinnig maken...
Jezelf majesteit noemen wanneer je een stukje niets bent is weinig meer dan een onzinnige grap. Anarchisme verzet zich tegen valse autoriteit. En die valse autoriteit ontstaat daar waar je macht koppelt aan een vorm van gezag die op niets berust.
Het zou allemaal grappig zijn wanneer het een spel zou zijn, grappige onzin dus, maar autoriteiten spelen zelden een spel.
Joden spelen niet, christenen spelen niet, moslims spelen niet. Het anarchistische begrip HOMO LUDENS speelt in hun anti-anarchistische wereld geen rol. Ze slaan je zelfs dood wanneer je 'spelen' wilt...
Relativering (en dat is de filosofische waarde van het spel) is de duivel in elke heerserswereld die de ander tot bezit wil maken...

Avatar van ghijsa ghijsa 29-08-2010 10:48
Ik gaf de voorbeelden alleen om feitelijk weer te geven dat anarchisme een onzinnige term is. De term zoals deze in het taalgebruik gebezigd wordt betekent 'geen heerser", maar ten eerste bestaat dat helemaal niet en ten tweede maken bijvoeglijke naamwoorden de term alleen maar onduidelijker, omdat het bijvoeglijke naamwoord juidt aangeeft wie nu eigenlijk wel je heerser is.
Het leverde in ieder geval een aangenaam gesprek op...

Krishnamurti: 'Truth is a pathless land'
Liber inquietatis - Zondag 29 juli 2007

De gedachten van Jiddu Krishnamurti (1895 – 1986) en die van De Mello vertonen overeenkomsten. Het hele denken van Krishnamurti kan in één zin samengevat worden: ‘Truth is a pathless land’, de waarheid is een land zonder vooraf bestaande wegen.
Gedurende zestig jaar heeft Krishnamurti deze stelling verkondigd en uitgelegd. Het ideaal van menselijk leven bestaat in ‘choiceless awareness’, ook vaak gezegd en uitgelegd.
Onderstaand twee teksten uit ‘The book of life’, een bundeling van korte teksten van Krishnamurti die vaak als dagboek gebruikt wordt. De eerste gaat over het verband tussen ‘awareness’ (De Mello) en een relatie, de andere over ‘emptiness’, een centraal begrip uit Zen.

'To understand relationship, there must be a passive awareness, which does not destroy relationship. a possibility of real affection; there is a warmth, a sense of nearness, which is not mere sentiment or sensation.
And if we can so approach or be in that relationship to everything, then our problems will be easily solved - the problems of property, the problems of possession. Because, we are that which we possess.
The man who possesses money is the money. The man who identifies himself with property is the property, or the house, or the furniture.
Similarly with ideas, or with people; and when there is possessiveness, there is no relationship.
But most of us possess because we have nothing else, if we do not possess. We are empty shells if we do not possess, if we do not fill our life with furniture, with music, with knowledge, with this or that.
And that shell makes a lot of noise, and that noise we call living; and with that we are satisfied. And when there is a disruption, a breaking away of that, then there is sorrow because then you suddenly discover yourself as you are - an empty shell, without much meaning.
So, to be aware of the whole content of relationship is action; and from that action there is a possibility of true relationship, a possibility of discovering its great depth, its great significance, and of knowing what love is.'

Het mooiste zinnetje uit de eerste tekst vind ik: 'Then there is in that relationship a possibility of real affection'. De keuze van het woord 'affectie' lijkt me hier heel gelukkig. Als mensen elkaar nabij zijn, kunnen ze voeling met elkaar hebben. Maar ze kunnen elkaar ook iets aan-doen, de letterlijke betekenis van 'affectie'.

'What happens when you lose someone by death? The immediate reaction is a sense of paralysis, and when you come out of that state of shock, there is what we call sorrow.
Now, what does that word sorrow mean? The companionship, the happy words, the walks, the many pleasant things you did and hoped to do together - all this is taken away in a second, and you are left empty, naked, lonely.
That is what you are objecting to, that is what the mind rebels against: being suddenly left to itself, utterly lonely, empty, without any support.
Now, what matters is to live with that emptiness, just to live with it without any reaction, without rationalizing it, without running away from it to mediums, to the theory of reincarnation, and all that stupid nonsense - to live with it with your whole being.
And if you go into it step by step you will find that there is an ending of sorrow - a real ending, not just a verbal ending, not the superficial ending that comes through escape, through identification with a concept, or commitment to an idea.
Then you will find there is nothing to protect, because the mind is completely empty and is no longer reacting in the sense of trying to fill that emptiness; and when all sorrow has thus come to an end, you will have started on another journey - a journey that has no ending and no beginning...


Zie ook: De Ahriman-blogjes, over de macht van het kwaad

Gnosis Is Geen Geloof