"De geschiedenis van het fascisme is vooral de geschiedenis van de mannenhorde die zijn eigen agressieve impulsen voor de maat van de politiek houdt." (Trouw 2005)

‘Nooit eerder en nooit later’, schreef de historicus George Mosse, de eerste historicus van de mannelijkheid, ‘is de mannelijkheid tot zulke hoogtes verheven als tijdens het fascisme.’ Mussolini had zichzelf omgevormd van een sissy tot een vuurspuwende imperialist. ‘De zwakken moeten uit de weg worden geruimd’, verklaarde Hitler..
Deze zucht naar mannelijkheid blijft de politiek en cultuur in de 21ste eeuw over de hele wereld vervuilen. (Groene Amsterdammer 2018)

Zwolle 17 november 1996,
Aan de redactie van de Telegraaf
t.a.v. Henk van der Meyden

Lieve Henk,

De essentie van fascisme is 'de schreeuw'.
Fascisten praten niet. Fascisten schreeuwen.
Mensen gooien je dood met de prachtigste verklaringen over de achtergronden van het fascisme, maar nooit hoor je ze verwijzen naar dat ene, alles verklarende kernwoord: De Schreeuw.
De Schreeuw hoort bij fascistische mensen. Wanneer Paul de Leeuw zijn programma "De Schreeuw van de Leeuw' noemt, dan weet je: Dat is een fascist.
Niet omdat hij een aanhanger is van Adolf Hitler, want fascisme is een abstractie, die niet automatisch verwijst naar het nationaal-socialisme, maar omdat hij een schreeuwer is.
Je hoeft maar een enkele redevoering van Adolf Hitler te beluisteren en je weet: Hier wordt niet gesproken, hier wordt geschreeuwd. Adolf Hitler was dus zeer duidelijk een fascist, een schreeuwer, een vrouwenhatende man die niet gewoon praten kon.

Ons land zit vol met schreeuwers. Vooral komieken - met name komieken van linkse signatuur - schijnen te denken dat humor het verkondigen van het fascisme is: Schreeuwen dus!
Joep van 't Hek is de grootste fascist van ons land. Omdat hij (op de voet gevolgd door Emile Ratelband) de grootste schreeuwer is.
Zijn tegenpool is Seth Gaaikema. Had altijd al een onmannelijke, antifascistische stem, maar heeft nu ook nog stembandproblemen, zodat hij als het ware fluisterend op het podium staat: De grootste antifascist van ons land dus. Schreeuwt niet. Praat - fluistert zelfs...

Heb jij ooit linkse komieken horen fluisteren?
Ik niet!
Fascisme dus. Daarom noemen ze ook iedereen die het niet met hun eens is 'fascist'. En daarom slaan ze je dood, wanneer je zegt: "Val dood - je bent zelf een fascist".

Toch heeft het fascisme ook positieve kanten. Fascisten willen altijd de boel veranderen. Een schreeuw om verandering, zo zou je het fascisme ook kunnen noemen. Maar de schreeuwers maken altijd één kardinale fout: ze slaan de rustige, ernstige mensen dood.

Het is heel vreemd om als ernstig mens te ontdekken dat er een krankzinnige, misdadige jacht wordt gemaakt op ernstige en gevoelige mensen.
Waarom haten we de ernstige, gevoelige mens op zo'n krankzinnige manier? Waarom maken we de ernstige mens belachelijk? Waarom moet de ernst creperen en waarom viert de oppervlakkige mens feest?

New-Age-denken (beter gesteld: holistisch denken) is ernstig denken. Daar sta ik voor. Dat betekent dat mensen wordt duidelijk gemaakt dat het begrip nieuw alleen inhoud heeft wanneer we bereid zijn afstand te doen van het oude.
We zijn alle jaren door doodgegooid met leuzen. Steeds zouden de oude vormen en gedachten worden afgeschaft. Maar altijd weer werden we bedrogen. Altijd kwamen de oude vormen en gedachten sterker dan ooit tevoorschijn uit de schijnstrijd die werd uitgevochten tussen zogenaamde vernieuwers en zogenaamde conservatieven.

We hebben geen schreeuwende helden nodig. We hebben rustige, ernstige mensen nodig, mensen die het woordje verandering serieus nemen. Want mijn God, wat is de wereld aan verandering toe. Wat worden we bedrogen door kille, inhalige, door en door oppervlakkige nietsnutten en infantiele, schreeuwerige blagen...
Ernstige mensen zijn gewone mensen. Wanneer jij, in je hoedanigheid van 'society-reporter', een artikelenreeks wijdt aan het liefdesleven van leden van het Engelse koninklijke huis dan ben je op een ernstige wijze met het leven bezig.
Ernst ontkent nooit de eigenheid van de ander.
Ernst laat mensen op hun eigen wijze de waarheid ontdekken. Ernst houdt de mensen een spiegel voor waarin ze zichzelf kunnen zien.
De vorm van die spiegel is volstrekt onbelangrijk. De een heeft een klein zakspiegeltje, de ander heeft een hele wand van zijn slaapkamer volgeplakt met spiegels... Wat maakt het uit?
Verandering is verandering. Verandering moet verandering zijn. En wat we moeten gaan inzien is dat verandering mogelijk is.
Kijk naar Telegraaf-columniste Marianne Janssen... Was de slordigheid zelve. Zag er gruwelijk uit met die stugge, bazig-autoritaire helm onverzorgd haar die ze zichzelf op het hoofd had geplakt... Tot iemand haar eens flink tegen de schenen schopte en ze het wijze besluit nam naar de kapper te gaan...
Een totaal ander mens nu.... Onherkenbaar... Iemand waar je vol verbazing naar kijkt.. Onder handen genomen door een positief autoritair wezen: 'de kapper' - een man die de chaos wil bestrijden met behulp van zijn kappersgereedschap, een man die grenzen stelt, vorm aanbrengt, pieken bijsnijdt, dood haar verwijdert, zonder daarbij een woord te zeggen. Gewoon een man die zijn vak uitoefent en die weet dat vakmanschap het hoogste is wat je in de wereld van het stilistisch knippen kunt bereiken

Ik bedoel maar. Kwetsen - iemand aanvallen omdat hij in je ogen zichzelf moet veranderen - kan best zinvol zijn.
Waar het om gaat is altijd de vraag: Wie moet wie veranderen? Het schreeuwende, egoïstische onbenul trekt anderen alleen maar omlaag. Dat roept zichzelf tot koning uit en dat valt alleen maar de zwakkeren aan, omdat het nooit zichzelf tot de orde wenst te roepen.
De ernstige mens trekt anderen omhoog, juist vanuit de wil de zwakkeren te beschermen...
En dan gaat het natuurlijk niet om zomaar wat oppervlakkige uiterlijkheden, zoals het kapsel van Marianne Jansen - want mijn god - wat maakt het uit voor de wereld of de een of andere Telegraaf-columniste er wel of niet als een sloerie bijloopt? - nee, dan gaat het om de wil van ernstige mensen de schreeuwende mens te bedwingen.
Dat is altijd het hoofddoel geweest van beschavende processen in onze cultuurgeschiedenis. Altijd was er de tegenstelling: God - Duivel.
God is de orde scheppende autoriteit, die de anti-autoritaire mens - de Duivel - moet bedwingen. Dat is een normale zaak. Heel ons maatschappelijk bestaan is gebouwd op die tegenstelling. De mens wordt als schreeuwer geboren en de ouders proberen van die poepende en pissende schreeuwer een mens te maken. Ze zetten hem - om het in simpele, alledaagse termen uit te drukken - 'op de pot'... En zo hoort het natuurlijk ook!
De tegenstelling God-Duivel wordt problematisch wanneer religieuze en politieke fanatici de begrippen god en duivel buiten de sfeer van de ratio halen.
Dan wordt God een ernstloze, irrationele schreeuwer, die niet meer in staat het dier in de mens te bedwingen. We hebben - om terug te keren naar het begin van deze brief - van God een fascist gemaakt.

Het zal duidelijk zijn dat alleen mensen die bereid en in staat zijn tegenover de irrationele, schreeuwende, aan de eigen groep gebonden fascistengod een rationele, universele God te plaatsen de wereld beschaving kunnen brengen.

Seth Regner Gaaikema (Uithuizen, 11 juli 1939 – 's-Hertogenbosch, 21 oktober 2014) was een Nederlands cabaretier, musicalschrijver en vertaler.
Gaaikema werd geboren als zoon van twee doopsgezinde predikanten. Zijn grootvader van moederskant was Armeniër. Na een studie Nederlandse Taal- en Letterkunde, waarin hij de doctorandustitel behaalde, begon hij teksten te schrijven, onder meer voor Wim Kan. Zijn eerste eigen optreden als cabaretier was in 1967.
In 1969 maakte Gaaikema zijn eerste oudejaarsavondprogramma, 'Heer ik kom hier om te twijfelen'. Zijn doorbraak als cabaretier beleefde hij echter een jaar later, toen hij met de oudejaarsconference Tien Miljoen Geboden de tien geboden van Mozes toetste aan de maatschappij van de jaren zeventig.
Met de afscheidsvoorstelling 'Wat ik nog graag zou willen' sloot Gaaikema na 55 jaar zijn carrière af in het theaterseizoen 2013-2014. Zijn laatste voorstelling vond plaats op 19 januari 2014 in de Stadsschouwburg in Groningen. (Wikipedia info)